یکی از اساسی ترین و تخصصی ترین مراحل فرش بافی، پرداخت آن است. این کار که گاه حتی بافندگان بسیار ماهر نیز از انجام آن اظهار عجز می کنند، در تخصص کسانی است که دست آنها حتی اندک ناهمواری و نایکنواختی پرزها را در روی فرش با حساسیت زیاد تشخیص می دهد. پرداخت عمدتاً با کمک وسایلی شبیه داس، و تیغه های خاص، و یا به صورت ماشینی انجام می گیرد. ولی نتیجه نهائی مرهون ارزش مهارت استاد کاری است که این حرفه را (مانند سایر مسائل فرش) طی سالها تجربه آموخته است. پرداخت فرش می تواند، فرش را نوعی خرسک جلوه گر ساخته، و یا برعکس با کیفیتی شبیه مخمل ببخشد.
گاهی از اوقات، بعد از قالیشویی و به هنگام پرداخت عمل دیگری روی فرش تحت عنوان سنگ زدن صورت می گیرد که برای آن از وسیله ای مشابه سنگ با استفاده می کنند احتمالا توضیح عملی مطلب است که در درجه اول رنگهای اضافی و سطحی پرزها از بین می رود. ضمنا از آنجا که سطح فلس مانند الیاف پشم دراثر سایش حالت درخشندگی پیدا می کند در نتیجه این سایش رنگها روی سطح صیقلی پشم درخشش بیشتری پیدا می نمایند.
چه بسیار خوب بود، که افرادی که این مجموعه مقالات را می خواند، برای پی بردن به دشواری و ارزش این نوع کارهای دستی بصورتی تجربی اقدام به اینکار می کردند.
-2-6 مراحلی که در ترمیم و بازیابی کیفیت فرش مؤثر است
در فرشبافی مسائلی وجود دارد که ممکن است مستقیماً ربطی به تولید فرش نداشته باشد، ولی بدون تردید از این حرفه
جدا نیست. یکی از این کارها مسأله رفوگری است. بی انصافی است اگر رفوی فرش را کاری هنری ندانسته و با حداقل در حد مشکلترین کارهای مربوط به فرش به حساب نیاوریم. جای تعجب نیست از اینکه بدانید زمانی با پرداخت رقمی بسیار سنگین تعدادی از افراد ماهر در این حرفه را جهت ترمیم برخی از فرشهای آسیب دیده هنری به اروپا بردند.
بهرحال چندین بار اشاره کردیم که فرش ماهیتا کالائی آسیب پذیر و غیرقابل دوام است، و بسادگی تحت تأثیر عوامل طبیعی آسیب دیده، و یا از بین می رود، می توانیم هنر رفوگری را در خدمت ترمیم فرشی با ارزش و قدیمی و یا برای از بین بردن پوسیدگی فرشی مندرس به کار گیرید. و در همه حال، چه در خدمت ترمیم فرشی گرانبها ، و چه در خدمت قابل استفاده کردن فرشی مستعمل و پوسیده، رفوگری هنر و خدماتی است که بدون شک ایرانیان از استادان مسلم آنند، هر چند که صاحبان این حرفه، بسان سایر افراد شاغل در رشته های مشابه مربوط به فرش از مقامی که شایسته آنند، محرومند. قابل تأسف است که امروزه عده زیادی برای راه یافتن به سرزمینهای بیگانه و برخورداری از مزایایی که کشورهای غربی وعده آنرا به صاحبان این حرفه می دهند، رو به یادگیری این هنرها کرده اند، تا از طریق آن در کشورهای دیگر ممر درآمدی بیابند. هر چند این مسأله تأسف آور باشد تأسف آورتر از آن نخواهد بود که این حرفه و بسیاری از حرفه های دستی قالی بافی در کشور به دلایل بسیاری که از حوصله این مقال خارج است رو به امحاء و نابودی است.
*در مورد نکات فنی که در این بحث خواهد آمد و اصولا برای کسب اطلاعات فنی بیشتر دربارهٔ فرشهای دستباف ایران، به عموم علاقمندان توصیه می کنیم که به مجموعه های استاندارد فرش دربارهٔ فرش ایران که از طرف مؤسسه استاندارد ایران انتشاریافته رجوع کنند.
بهترین قالیشویی شمال تهران
قالیشویی در شمال تهران
